چاپ بر اساس نیاز Print on demand

چاپ بر اساس نیاز Print on demand

چاپ بر اساس نیاز یا ( F. O . D ) تکامل منطقی ذخیره سازی متن و تصویر به صورت دیجیتال است تا اینکه بخواهیم کتاب و دیگر مواد چاپی را در انبار نگهداری کنیم و یا با خطر فروخته نشدن و خراب شدن آن روبه رو شویم. با این روش هر محصول چاپی را می توان هر وقت که کسی آن را سفارش داد و یا به هر تعداد که لازم بود، حتی یک نسخه چاپ کنیم. این روش موجب انقلاب  در سیستم نشر قرن بیست و یکم شده است و به تنهایی توانسته از هدر رفتن مواد و از دست رفتن فاكتورهای هزینه ساز دیگر کاملا جلوگیری کند، و می تواند با پاسخگویی به کمترین تیراژ در خواستی، راهی را برای سودمند شدن نشر باز کند.

واژه ی P. O . D اساسا فقط در رابطه با چاپ و نشر کتاب استفاده نمی شود. انتشار کتاب به شکل سنتی آن، همیشه با مشکل تیراژ همراه بوده است، و دلیل این مسئله را باید در هزینه های آماده سازی و چاپ (عملیات پیش از چاپ و تهیه ی پلیت و آماده سازی ماشین چاپ) و سرشکن شدن این هزینه ها بر تیراژ چاپ جست وجو کرد و به این معناست که چاپ با تیراژ چندصد نسخه نتیجه ای جز بالا بردن هزینه های تولید و در نهایت، اثرگذاری بر قیمت تمام شدهای که غیرقابل رقابت و بسیار زیاد است، می شود. این مشکل معمولا در مقایسه با چاپ عنوان جدید و تجدید چاپ آن رخ می دهد. به عنوان مثال، یک کتاب درسی دانشگاهی ممکن است ابتدا با تیراژ ۲۰۰۰ نسخه چاپ شود که با توجه به تمام هزینه های مربوط به آماده سازی، شامل هزینه ی مؤلف، طراحی، حروفچینی تا هزینه های تولید و توزیع، باز هم با قیمت تمام شدهای مناسب و سودی معقول همراه است
معمولا یک کتاب جدید در سال اول بیشتر از سال های بعدی فروش دارد و ۲۰۰۰ جلد چاپ شده در مدت دو سال به فروش می رسد و در اینجاست که ناشر باید در مورد اقتصادی بودن تجدید چاپ آن در چند صد جلد برای ادامه ی فروش کتاب در سالهای بعد و یا به طور کلی خارج کردن آن از چرخه ی کار تصمیم بگیرد هرچند ممکن است هنوز هم در بازار، تقاضا برای خرید آن وجود داشته باشد. این مشکل زمانی خود را نشان میدهد که ناشر مجبور است تمام هزینه ی چاپ را پرداخت کند و نمی توان تا فروش آخرین نسخه برای پوشش هزینه ها صبر کرد. علاوه بر آن، هزینه ی نگهداری و انبارداری کتاب نیز مطرح است
در اینجاست که این مشکل با پیشرفت و توسعه ی سیستم های چاپ دیجیتال و افست و تجهیزاتی که به منظور چاپ سفارشات کم تیراژ به عنوان دستگاه های پشتیبانی کننده برای انجام عملیات صحافی و پس از چاپ طراحی شده اند، وارد میدان می شوند. و حالا

چاپ بر اساس نیاز Print on demand

می توان چاپ با تیراژ کم حتی ده ها جلد به جای صدها جلد و یا حتی یک جلد را با هزینه ی معقول سفارش داد.
چاپ براساس نیاز به شکل واقعی آن، زمانی اثر خود را نشان میدهد که ناشر هیچ کتابی را در انبار نگهداری نکند و فقط به سفارش مشتریان خود پاسخ دهد حتی اگر فقط یک نسخه از وی درخواست شود.
برای دستیابی به چنین روشی ناشر، جلد و متن کتاب را به صورت فایل PDF تهیه و آن را به چاپخانه ی دیجیتال ارسال می کند. چاپخانه این اطلاعات را در پایگاه اطلاعاتی خود ذخیره می کند و با دریافت سفارش از ناشر، سریعا عملیات تولید را شروع می کند. اگر فایل دیجیتال در دسترس نباشد، چاپخانه می تواند جلد و متن را اسکن و به شکل دیجیتال تبدیل کند، که این عملیات فقط یک نوبت برای ناشر هزینه دارد.
بنابراین، دریافت سفارش از مصرف کننده یا توزیع کننده و یا عمده فروش را می توان با فشار یک کلید به شکل اتوماتیک به چاپخانه منتقل و عملیات چاپ را فعال کرد. صورت حساب کار را نیز می توان مستقیما برای سفارش دهنده و یا ناشر ارسال کرد و به این ترتیب هزینه های پرسنل دفتری و سفارشات را نیز کاهش داد.
اکثر چاپخانه های دیجیتال سرویس های خاصی را نیز عرضه می کنند. به این معنا که با دریافت اطلاعات مربوط به چاپ از ناشر، و قرار دادن آن در پایگاه اطلاعاتی خود، سفارشات تولید می توانند مستقیما به چاپخانه ارسال شوند و ناشر فقط صورت حساب ماهیانه ی مربوط به هزینه های چاپ و دیگر هزینه های احتمالی را در خصوص تعداد نسخ چاپ شده از چاپخانه دار دریافت کند.
این مدل کاری را نمی توان برای هر کتابی اعمال کرد. مثلا کتاب های جیبی را که با تیراژ بسیار بالا چاپ می شوند و بازار عظیمی را به خود اختصاص می دهند، نمی توان با تجهیزات روش

چاپ بر اساس نیاز Print on demand

چاپ کم تیراژ تولید کرد، اما به هر حال، چاپ کتاب های آکادمیک، حقوقی، فنی، و غیره با چشم انداز اقتصادی خوبی روبه رو شده و این عنوان کتاب ها به بازار فروش رونق بخشیده است. مقوله ای که قبلا غیرقابل دست یابی می نمود. با استفاده از این مدل، بعضی از کتاب ها و رمان های معروف و محبوب سالیان دور، مجددا در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است. حتی برای دانشجویان این امکان وجود دارد که برای رفع نیاز تحصیلی خود، فصل دلخواهی از یک یا چند کتاب مختلف را انتخاب کنند و آنها را در قالب یک کتاب خاص که مناسب رشته ی تحصیلی شان است، دریافت کنند.
چاپ براساس نیاز، امکان دستیابی بیشتر به نشر شخصی را نیز فراهم کرده است. تا قبل از اینکه چاپ با تیراژ کم از نظر اقتصادی به صرفه و ممکن باشد، چاپ کتاب با تیراژ کم در چاپخانه های سنتی به صرفه نبود و مشتری مجبور بود برای نشر کتاب خود، به ناشر مراجعه کند. ناشر نیز برای کاهش هزینه های تولید، مجبور بود چاپ چندصد جلد از آن را سفارش دهد و هزینه ای را هم برای
طراحی و تدوین بخواهد، و تمام این موارد باعث می شد تا نشر شخصی عملی بسیار گران قیمت باشد. اما حالا چاپ چند نسخه به نویسنده این امکان را میدهد تا کتاب را در وب سایت خود قرار

دهد و سفارشات متعددی را دریافت کند، حتی سفارش یک جلد که حتما با نرخ مناسبی انجام خواهد شد.
یک بررسی آماری نشان میدهد که ۵۰٪ از کتاب های منتشرشده که دارای ISBN (استاندارد بین المللی شمارهی کتاب) هستند کمتر از ۲۵۰ نسخه فروش دارند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که بازار چاپ کارهای کم تیراژ بسیار وسیع است. کتاب فروشی های اینترنتی مثل آمازون (Amazon) این نوع کتاب ها را به راحتی در دسترس قرار میدهند، اما کتاب فروشی های سنتی معمولا این عنوان از کتاب ها را نگهداری نمی کنند.
اما به هر حال باید راهی هم برای کتاب فروشی های سنتی در روش چاپ براساس نیاز پیدا کرد و آن، استفاده از ماشین آلاتی ست که امکان چاپ و صحافی کتاب را به صورت تک جلدی فراهم کند. این تجهیزات را می توان در کتاب فروشی ها نصب کرد و سرویس چاپ براساس نیاز را در مورد کتاب هایی که دیگر منتشر نمی شوند، در نظر گرفت. محصولات چاپی به غیر از کتاب را نیز میتوان با روش
POD تولید کرد. مثلا گالری های نقاشی می توانند پوستر و نقاشی را عرضه کنند، حتی روزنامه را نیز می توان براساس نیاز چاپ کرد.